احمد حمزه زاده روز دوشنبه در جلسه شوراي راهبردي مجتمع علمي، فرهنگي و تاريخي ربع رشيدي، با اشاره به اولويت‌هاي پيش‌بيني‌شده در پلان پنج‌ساله مديريت اين مجموعه، اظهار کرد: اولويت نخست ما در اين برنامه، آزادسازي و تملک اراضي ربع رشيدي است.

وي همچنين از آغاز فصل جديد کاوش‌ها و مطالعات در اين مجموعه تاريخي خبر داد و گفت: هدف اصلي در فاز اجرايي آينده، فراهم‌سازي دسترسي عمومي براي بازديد گردشگران و همزمان پيگيري پرونده ثبت جهاني است.

حمزه‌زاده با تأکيد بر اهميت تداوم مطالعات و کاوش‌ها در اين سايت تاريخي ادامه داد: در کارهاي علمي، وجود اختلاف نظر و نگاه‌هاي متفاوت به رويکردها طبيعي‌ است، اما مسئله اساسي استمرار فعاليت‌هاي ميداني طي بيش از ? دهه گذشته بوده که منجر به حفاظت از ماهيت تاريخي و پژوهشي ربع رشيدي شده است.

وي يادآوري شد: در حال حاضر فرصت مهمي براي تکميل کاووش ها و بهره کندي از طرفيت هاي گردشگري ربع رشيدي ايجاد شده و بايد با حداکثر استفاده از آنها، فرايند اجرا، سامان‌دهي و احياي اين مجموعه تاريخي را با سرعت بيشتري پيش ببريم.

حمزه‌زاده اولويت مرمت نسبت به کاوش‌هاي باستان شناسي در ربع رشيدي را مورد اشاره قرار داد و افزود: حفاظت و مرمت از اهميت بالاتري نسبت به کاوش‌ها برخوردار است، چون هر مرحله از کاووش نيازمند تدابير فوري حفاظتي‌ است و بدون آن، امکان استمرار علمي و ايمن پروژه وجود ندارد.

وي دسترس‌پذيري اين مجموعه براي گردشگران را يکي از اصلي‌ترين اهداف در فاز جديد مرتب ربع رشيدي دانش و اضافه کرد: براي جذب گردشگران داخلي و خارجي، بايد مسيرهاي دسترسي مناسب طراحي شود و در اين راسنا نورپردازي و زيرساخت‌هاي گردشگري فراهم بايد فراهم شود.

مدير کل ميراث فرهنگي، صنايع ديني و گردشگري آذرباييجان شرقي گفت : با رعايت ضوابط ثبت جهاني، مجموعه ربع رشيدي آماده ورود به فهرست جهاني يونسکو مي شود.

حمزه زاده با اشاره به لزوم هم‌زماني انجام کاوش‌ها و پيگيري ثبت جهاني اين اثر تاريخي و فرهنگي، گفت: تيم تخصصي ثبت جهاني بايد هم‌زمان با پيشرفت پروژه، از ابتدا ضوابط بين‌المللي را در نظر بگيرد تا اقدامات ما در مغايرت با مقررات يونسکو نباشد.

 محوطه تاريخي ربع رشيدي که از آن به عنوان نخستين دانشگاه بين المللي جهان ياد شده و قديمي ترين موقوفه ايران است، در قرن هشتم هجري قمري به دستور خواجه رشيدالديـن فضل الله همداني ساخته شد و به همين علت اين شهرک را رشيديه يا ربع رشيدي ناميدند که در زمان حاضر به جز چند بناي فرو ريخته متعلق به دوره صفويه، چيز ديگري از آن همه عظمت و زيبايي باقي نمانده است.

هم اکنون تپه اي گردمانند در قسمت شمال شرقي تبريز و در دامنه کوه سرخ و سر به فلک کشيده عينـالي ( عون بن علي ) و در انتهاي خيابان عباسي به چشم مي خورد که حدود 700سال پيش شهرکـي زيبا و باشکوه، داراي ?? هزار واحد مسکوني و يکهزار و 500مغازه و حمام بهداشتي و کارخانه هاي نساجي، رنگرزي، کاغذسازي و ضرب سکه بود و جمعيتي بالغ بر 150 هزار نفر در آن سکونت داشتند.

اين شهرک دانشگاهي در نوع خود بي نظير و منحصر به فرد در سطح جهان و به عنوان يک مرکز علم، صنعت، پرورش طبيبان و دانشمندان زبانــزد تاريخ نويسان بود.

محوطه باستاني و کاوشگاه ربع رشيدي با شماره 943در سال 1354 شمسي در فهرست آثار ملي ايران ثبت شده است و آنچه که امروز از اين اثر ملي مشاهده مي‌شود، بخشي از بازمانده‌هاي مجموعه ابواب البرّ ايلخاني خواجه رشيدالدين فضل الله همداني مربوط به قرن هشتم و نيز بقايايي از يک قلعه متعلق به اواخر قرن دهم و اوايل قرن يازدهم هجري است که بنا به گفته کارشناسان، کاوشگاه ربع رشيدي بيشتر به لحاظ مجموعه ابواب‌البرّ رشيدي روزگار خواجه رشيدالدين در عالم اسلام اشتهار دارد.