احرار: اولين باري که با مسئله حضور دانشجويان عراقي در دانشگاه‌هاي استان روبه‌رو شدم، به بهار سال گذشته بازمي‌گردد؛ زماني که براي دريافت مدرک تحصيلي‌ام به دانشگاه مراغه رفته بودم. حضور پرشمار آن‌ها در دانشگاه از همان زمان توجهم را جلب کرد.
سهيلا عباسپور - اولين باري که با مسئله حضور دانشجويان عراقي در دانشگاه‌هاي استان روبه‌رو شدم، به بهار سال گذشته بازمي‌گردد؛ زماني که براي دريافت مدرک تحصيلي‌ام به دانشگاه مراغه رفته بودم. حضور پرشمار آن‌ها از همان زمان توجهم را جلب کرد.
دانشجوياني که به زبان فارسي تسلط چنداني نداشتند و تنها با انگليسي دست‌وپا شکسته مي‌توانستند با مسئولان دانشگاه ارتباط برقرار کنند، که البته گاه چالش‌هايي نيز به وجود مي‌آمد. حتي دانشجويان ديگر نيز تلاش مي‌کردند تا مفاهيم را به هر شکل ممکن به آن‌ها منتقل کنند. برخي از دانشجويان دختر نيز به دليل تفاوت‌هاي فرهنگي از حضور آنان در خوابگاه رضايت نداشتند.
اگر کمي دقيق‌تر نگاه کنيم، اين موضوع صرفاً مسئله زبان يا تفاوت فرهنگي نيست. حضور دانشجويان خارجي در هر جامعه‌اي هم محرک تغيير است و هم منبع حساسيت اجتماعي. چرا برخي از مردم با ديدن آن‌ها واکنش منفي نشان مي‌دهند؟ ريشه‌ها چندان پيچيده نيستند: تجربه محدود جامعه با تازه‌واردها، آماده نبودن جامعه براي پذيرش آن‌ها و عدم اطلاع‌رساني کافي درباره مزاياي حضور دانشجويان خارجي در دانشگاه‌ها.
با اين حال، امسال موج مخالفت‌ها حتي در سطح شهر به شکل چشمگيري افزايش يافته است، به طوريکه نمونه ملموس آن را مي‌توان در سطح شهر ديد: چندي پيش چند دانشجوي پسر عراقي با تي‌شرت و شلوارک در خيابان قدم مي‌زدند و پيرمردي با اخم و نارضايتي پرسيد: «چرا با تي‌شرت و شرت در شهر مي‌گردند؟»
با اين وجود، نبايد از واقعيت غافل شد: اين دانشجويان براي تحصيل از وطن دور شده‌اند و رنج دوري را به جان خريده‌اند. جامعه‌اي که اين واقعيت را درک کند و به جاي برخوردهاي عجولانه، مسير تعامل و همزيستي را پيش گيرد، هم از فرصت‌هاي علمي بهره‌مند مي‌شود و هم از تنش‌هاي اجتماعي جلوگيري مي‌کند. حضور آن‌ها نه تهديد، که فرصتي است براي اصلاح نگاه عمومي، توسعه فرهنگي و تقويت ظرفيت جامعه در پذيرش تفاوت‌ها.
در کنار ابعاد داخلي، نبايد فراموش کرد که اين تنش‌ها مي‌تواند به سطح ديپلماسي دو کشور نيز کشيده شود و روابط ايران و عراق را تحت تأثير قرار دهد. برخوردهاي منفي با دانشجويان عراقي، حتي اگر محدود به جامعه محلي باشد، پيام خود را به افکار عمومي و نهادهاي دولتي منتقل مي‌کند و مي‌تواند فضاي همکاري‌هاي علمي و فرهنگي را دشوارتر سازد.
از. از اين رو، لازم است نهادها و دستگاه‌هاي متولي جامعه را براي حضور دانشجويان خارجي آماده کنند؛ از طريق آموزش عمومي، اطلاع‌رساني و فراهم کردن سازوکارهاي حمايتي، تا هم تنش‌هاي اجتماعي کاهش يابد و هم فرصت‌هاي علمي و فرهنگي به بهترين شکل بهره‌برداري شود.