به گزارش احرار به نقل از ايسنا، تغذيه مناسب نقش مهمي در سلامت، پيشگيري و کنترل بيماري‌ها در همه دوران‌ زندگي دارد. ولي در بعضي دوره‌ها نقش مهم و حياتي دارد. يکي از اين‌ها دوران بارداري و جنيني است. همان‌طور که مي‌دانيم تغذيه در ???? روز اول زندگي يعني از زمان لقاح تا پايان دو سالگي مي‌تواند، دوران کودکي سالم و سلامت در بزرگسالي را تضمين کند. اگر مادر در دوران بارداري تغذيه مناسب داشته باشد، هم افزايش وزن مناسبي خواهد داشت و هم از تولد نوزاد کم وزن يا نارس جلوگيري کرده و هم از زايمان زودرس يا مرگ مادر در حين زايمان پيشگيري مي‌کند.  تغذيه مناسب باعث مي‌شود مادر ذخاير کافي براي يک شيردهي موفق را داشته باشد. اهميت تغذيه با شير مادر و به خصوص تغذيه انحصاري با شير مادر در شش ماه اول زندگي بر کسي پوشيده نيست. در اين رابطه با دکتر دلارام قدسي عضو هيات علمي و استاديار انستيتو تحقيقات تغذيه‌اي و صنايع غذايي کشور به گفت‌و گو نشستيم که در ادامه مي‌خوانيد:

اهميت تغذيه مناسب در دوران بارداري بر روي مادر و نوزاد چيست؟
تغذيه مادر و کودک باهم ارتباط دارند اگر مادر تغذيه مناسب داشته باشد مطمئنا ميزان وزن‌گيري و افزايش وزن او تضمين‌کننده وزن نوزاد در زمان تولد است. در دوره بارداري به واسطه افزايش حجم خون و افزايش بافت‌هاي مرتبط با رشد جنين، مادر بايد افزايش وزن مناسب را داشته باشد. نياز به انرژي در دوره بارداري افزايش پيدا مي‌کند، اين افزايش بايد با يک تغذيه متعادل و متناسب تامين شود اين به اين معنا نيست، که مادر هر چه قدر که دلش خواست، غذا بخورد. بعضا اين را زياد مي‌شنويم: «باردار است بايد زياد غذا بخورد، چون نياز جنين زياد است».
در حالي که اين افزايش نياز، مشخص است. بايد از مواد غذايي که داراي ارزش تغذيه‌اي هستند تامين شود نه مواد غذايي که انرژي بالا يا چربي و قند بالايي دارند. تغذيه با اين مواد عملا مي‌تواند منجر به افزايش وزن زياد مادر شود.
در صورتي‌ که مادر تغذيه مناسب و متعادل در دوران بارداري نداشته باشد، يا با کمبود ريزمغذي‌ها مواجه شود براي سلامت خودش مخاطره آميز است يا منجر به ايجاد مشکلات سلامتي براي جنين مي‌شود. به عنوان مثال کم‌خوني و کمبود آهن مي‌تواند موجب خستگي و بي‌حالي مادر در دوران بارداري شود و يا براي زايمان مشکل ايجاد کند و براي جنين هم مي‌تواند اختلال رشد مغزي ايجاد کند. يا کمبود روي مي‌تواند موجب تولد نوزاد کم وزن يا زايمان زودرس شود. از طرف ديگر زياده خواري و خوردن مواد غذايي با ارزش تغذيه‌اي پايين و کالري بالا موجب افزايش وزن بيش از حد مادر و جنين، فشار خون، ديابت بارداري، زايمان زودرس و مسموميت بارداري مي‌شود. نوزاد اين مادر هم مستعد ابتلا به اضافه وزن، ديابت و چاقي در دوران‌هاي بعدي زندگي خود خواهد بود.

تغذيه مناسب در دوران بارداري شامل استفاده از چه مواد غذايي يا مکمل‌هايي مي‌شود؟
مادر در دوران بارداري بايد افزايش وزن مناسب داشته باشد، به صورتي که اين افزايش وزن هم با تولد نوزاد با وزن طبيعي همراه باشد و هم بتواند ذخاير مادر براي شيردهي موفق را تامين کند. همچنين مواد مغذي مورد نياز مادر تامين شود. توجه داشته باشيم که در سه ماهه اول بارداري نياز به انرژي با قبل از بارداري تفاوتي ندارد و مادر نبايد اضافه وزن آنچناني داشته باشد. عمده اضافه وزن مادر در سه ماهه سوم خواهد بود و ميزان اضافه وزن مادر بستگي به وضعيت وزن او قبل از بارداري دارد و در اين مورد لازم است که با متخصص تغذيه مشاوره داشته باشند.
نياز به انرژي مادر در سه ماهه دوم و سوم افزايش پيدا مي‌کند. اين افزايش نياز بايد با مواد غذايي سالم و مغذي مانند لبنيات کم چرب، سبزي، ميوه و غلات سبوس‌دار تامين شود. نياز به پروتئين مادر هم افزايش پيدا مي‌کند که توصيه مي‌شود از گوشت‌هاي کم چرب، ماهي و حبوبات اين افزايش نياز تامين شود. مغزها هم منابع خوب پروتئين، مواد معدني مثل روي و اسيدهاي چرب مفيد هستند. مادران باردار بايد اين مواد غذايي را به صورت خام (نه شور) و به ميزان متعادل در برنامه غذايي خودشان داشته باشند. مادر بايد از خوردن قندهاي ساده، مواد چرب، غذاهاي آماده اجتناب کند. آب و مايعات هم به اندازه کافي مصرف شود. نکته بعدي نظم وعده‌هاي غذايي است. بخصوص اين که بعضي از زنان به دليل تغييرات هورموني و تهوع يا در ماه‌هاي آخر بارداري، به دليل مشکلات گوارشي، نمي‌توانند به اندازه کافي از مواد غذايي استفاده کنند. به اين افراد توصيه مي‌شود حجم وعده غذايي‌شان را کم کنند و تعداد وعده‌ها را افزايش دهند.
کم‌خوني و کمبود آهن مي‌تواند موجب خستگي و بي‌حالي مادر در دوران بارداري شود و يا براي زايمان مشکل ايجاد کند و براي جنين هم مي‌تواند اختلال رشد مغزي ايجاد کند. يا کمبود روي مي‌تواند موجب تولد نوزاد کم وزن يا زايمان زودرس شودعلاوه بر پروتئين، بعضي از مواد مغذي مثل روي، آهن، اسيد فوليک، يد، ويتامين ث، اسيدهاي چرب امگا ?، کلسيم و ويتامين د براي سلامت مادر و رشد کافي جنين لازم و ضروري هستند، که با داشتن يک برنامه غذايي متعادل و مناسب مي‌شود اغلب اين مواد مغذي تامين شود. البته برخي از اين مواد مغذي به دليل افزايش نياز فيزيولوژيک بايد از طريق مکمل تامين شود تا اطمينان حاصل شود کمبودش وجود ندارد. بايد توجه کنيم که در کنار تغذيه صحيح و متعادل و پرهيز از غذاهاي پرچرب، شور و شيرين، داشتن فعاليت بدني مناسب و به اندازه کافي و باتوجه به شرايط جسمي مادر، مي‌تواند به سلامت مادر و جنين کمک کند.

آيا ويار مبناي علمي دارد؟
بعضي از مادران در دوران بارداري دچار به اصطلاح ويار مي‌شوند. حالا اين ويار مي‌تواند به صورت تمايل به خوردن بعضي از مواد غذايي خودش را نشان بدهد يا بعضي مواقع به صورت تنفر و حالت تهوع و استفراغ.
علت اين مسايل مي‌تواند تغييرات هورموني ناشي از بارداري باشد که روي حس چشايي يا بويايي اثرگذار هستند. اما در بعضي از موارد هم گفته شده مثلا کمبود بعضي از ريزمغذي‌ها مثل آهن باعث تمايل مادر به خاک خواري يا يخ خواري مي‌شود. به هرحال آنچه مهم است اين است که در تمايل به خوردن، بايد مادر توجه کند که غذاهاي غيرتغذيه‌اي را نخورد و اين باور که در بين مردم رايج است که جنين به آن غذا تمايل دارد و مادر بايد حتما آن غذا را بخورد، جنبه علمي ندارد. مادر بايد سعي کند در چارچوب تغذيه صحيح و متعادل مواد غذايي را مصرف کند اما در مواردي که بيزاري از غذا يا تهوع و استفراغ وجود دارد هم بايد به دريافت کافي از موداد غذايي لازم و متناسب با وضعيت مادر دقت شود. براي کاهش تهوع دوران بارداري هم توصيه مي‌شود که مادر حجم وعده غذايي را کوچک و تعداد وعده‌ها را افزايش بدهد. بوييدن ليمو مي‌تواند به کاهش تهوع کمک کند. خوردن موز و منابع حاوي ويتامين B? هم مفيد است.
انتهاي پيام/

. خبرگزاري ايسنا