: جاي آنها چندان ثابت هم نيست اما به راحتي مي‌توانند آرامش بصري را بر هم بزنند؛ مي‌تواند در قالب درد و دل و يا نقش و نگارهاي عجيب و غريب که برخي از افراد، با اين قصد که مي‌خواهند ديگران را از هنر خود مستفيض کنند به اين اقدام دست مي‌زنند.

مقصودم همان دل نوشته و يا خاطره‌هايي است که بر روي ديوار کوچه‌ها پس کوچه‌ها، پل‌هاي عابر پياده، صندلي دانشگاه‌ها جاخوش کرده‌اند و يا حتي تبليغات شغل‌هايي از جمله لوله باز کني و قاليشويي نيز بيشتر به چشم مي‌خورد.

ديوارنويسي يکي از اشکال تخريب‌ گري شهري است که ممکن است افراد با هر نيت و هدفي دست به اين اقدام بزنند و چهره زشتي از شهر را برايمان به تصوير بکشند.

نبود کنترل و نظارت بر معضل ديوارنويسي

يک جامعه شناس مي‌گويد : معضل ديوارنويسي متأسفانه عمل ناخوشايندي که موجب زشت  کردن منظرعمومي  و آلوده ساختن فضاي شهر مي‌شود. ديوارنويسي و نقاشي روي ديوار پيامي است که به خصوص از اواخر قرون وسطي به تدريج در جامعه صورت گرفته يعني پيام را بدين وسيله به آگاهي مي‌رساندند.

امان الله قرايي مقدم ادامه مي‌دهد :  ديوارنويسي يک امري است که به اصطلاح سابقه تاريخي دارد اما يک بحث سياسي و يک بحث اقتصادي درآن وجود دارد ولي يک بحث کنترل و نظارت درآن نيست.   

وي با تاکيد بر اينکه جوانان، نوجوانان و افراد مجرد گروه‌هاي درگير در معضل ديوارنويسي هستند اضافه مي‌کند : اينگونه افراد کساني هستند که پاي بندي به جايي ندارند و يا به اين دليل که بيکار يا بدبيني سياسي دارند، نسبت به حکومت، ايجاد اشکال يا شايعه پردازي مي‌کنند.

او توضيح مي‌دهد : از طريق فرهنگ سازي، کنترل و نظارت نياز است تا از طريق راديو و تلويزيون و مقالات پخش گردد. اصولا شعار نويسي روي ديوار، در جوامعي که دموکراسي و آزادي انديشه و بيان وجود دارد و جوان مي‌تواند خواست منطقي خود را بگويد به وجود نمي‌آيد بلکه در جوامع بسته شکل مي‌گيرد.  

کاهش پديده ديوارنويسي در سطح شهر

رئيس کميسيون معماري و شهرسازي شوراي شهر تبريز  مي‌گويد : خوشبختانه در حال حاضر  ديوارنويسي کاهش يافته و برخي مواقع در قالب تبليغات غير حرفه‌اي و شرکت‌ها انجام مي گيرد که البته معدود مي‌باشد.

البته در مقطعي، طرحي با عنوان گوزل تبريزيم، به مناطق ده گانه دستور داده تا به طور کامل پاکسازي کنندفريدون بابايي اقدم ادامه مي‌دهد : در بحث مربوط به ديوارنويسي، يکي از وظايف معاونت خدمات شهرداري اين است که با مضامين فرهنگي، مذهبي، شهروندي و اعتقادي، پاکسازي کند.

او توضيح مي‌دهد : البته در مقطعي، در طرحي با عنوان گوزل تبريزيم، به مناطق ده گانه دستور داده تا به طور کامل پاکسازي کنند که در حال حاضر، ديوارنويسي به گونه‌اي در سطح شهر ديده نمي‌شود که بتوان از آن با عنوان معضل يا ناهنجاري شهري ياد کرد.

شيوه‌اي براي ابراز وجود

اين روانشناس ، ديوار نويسي را يک شيوه براي ابراز وجود دانسته و به خبرنگار مهر مي‌گويد : ديوارنويسي از زمان باستان تاکنون وجود داشته و دارد؛ اگر بخواهيم به دوران قديم برگرديم بايد از خاطرات و ديوارنويسي‌هاي پر رمز و راز بر روي ديوار نماها بگوييم و يا از ديوارنويسي روزگار خودمان که اين روزها از تبليغ تعمير يخچال، خط خط‌هاي يک فرد به ظاهر عاشق، نوشته‌هاي کساني که وقتي به ديدن جاهاي تاريخي مي‌روند، شور درون‌شان گل مي‌کند و يک شعر و يا متن به يادگار مي‌گذارنند و يا نوشته‌هاي روي باجه‌هاي تلفن و صندلي‌هاي اتوبوس مي‌توان گفت.

وجود يک حس مشترک به نام ديده شدن

روزنا اصغرنژاد بيان مي‌کند : اينگونه نوشته‌ها و نقش‌ها شايد زيبا و يا زشت باشند اما همگي در يک قالب تخريب، تعبير مي‌شوند که چندان تفاوتي با يک ديگر ندارند و از لحاظ روان‌شناسي از دست افرادي برمي‌آيد که خيلي راحت مي‌توانند قوانين را زير پا بگذارند و دست به چنين کاري بزنند.

تلاش افراد براي جاودانه شدن

او توضيح مي‌دهد : گويا مردم دوست دارند در هر شرايطي، چيزي از خود به جا بگذارند که طبق نظريه داروين، طبيعت شناس معروف که معتقد است انسان‌ها براي بقا و ميل به جاودانگي تلاش مي‌کنند و هر رفتاري را براي جاودانه شدن انجام مي‌دهند.

طبق نظريه داروين، طبيعت شناس معروف که معتقد است انسان‌ها براي بقا و ميل به جاودانگي تلاش مي‌کننداصغرنژاد، با اشاره بر اينکه ديوار نويسي به دو دسته گرافيک و ونداليسم تقسيم مي‌شود مي‌گويد : گرافيکي  شامل يادداشت‌ها و طرح‌هاي خرچنگ قورباغه است و وندال نيز، آثاري است که به خرابکاري و ناداني منجر مي‌شود .

او ادامه مي‌دهد : هر چند نيت فردي که روي ديوار رنگ مي‌پاشد با کسي که نقش زيبا مي‌کشد فرق مي‌کند اما باز شبيه هم هستند و از جنبه‌هاي شخصيتي و روانشناسي ، انسان‌هايي هستند که کنترل هيجانات خود را از دست مي‌دهند و رفتارهاي نا به جا و دور از فرهنگ و قوانين اجتماعي انجام مي‌دهند.

گرافيکي  شامل يادداشت‌ها و طرح‌هاي خرچنگ قورباغه است و وندال نيز، آثاري است که به خرابکاري و ناداني منجر مي‌شود اين روانشناس در پايان توضيح مي‌دهد : در بحث روانشناسي فردي که قوانين را زير پا مي گذارد و مبادرت به اين کارها دارند جزو گروه‌ داراي شخصيت ضد اجتماعي  هستند که به راحتي بدون اينکه از کرده خود پشيمان شوند اين کار را انجام مي‌دهند و حتي از کرده خود لذت مي‌برند و احتمال اينکه اين کار را چندين بار انجام دهند نيز مي‌رود که به راحتي به اموال عمومي آسيب وارد مي‌کنند.

ديوارنويسي پديده‌اي است که براي ابراز وجود در افراد شکل مي‌گيرد و اين شيوه تخريب گري شهري را مي‌توان به دو دسته گرافيکي و وانداليسم تقسيم کرد اما در اين ميان نبايد از تبليغات غير حرفه‌اي و برخي از شرکت‌ها چشم پوشي کرد. بايد گفت ديوارنويسي را مي‌توان از طريق فرهنگ سازي، کنترل و نظارت کرد.

آناهيتا رحيمي

مهر